انتخاب دستگاه هات تپ مناسب با کار

هات تپ خطوط لوله و مخازن طبیعتاً اشکال و سایزهای متنوعی دارد و بر حسب هر وضعیت جدید، شرایط کاری، نوع طراحی‌ها، ساخت اتصالات و آماده‌سازی‌ها و نیز خود عملیات هات تپ متفاوت خواهد بود. برای مثال سایز لوله اصلی، سایز انشعاب، راستای انجام عملیات، نوع سیال و... همگیی متغیرهایی تعیین کننده در انتخاب شرایط و نوع فرایند اجرایی جهت انجام عملیات هات تپ محسوب می‌شوند.

بدون شک در فرایند آماده‌سازی و پشتیبانی پروژه، انتخاب دستگاه هات تپ مناسب برای انجام کار گرم و تجهیز آن متناسب با مشخصات فنی خط لوله یا مخزن اصلی‌ترین گام محسوب می‌شوند. دستگاه هات تپ باید به گونه‌ای انتخاب و تجهیز شود که بدون وارد کردن هر گونه فشار نامتعارف به مجمموعه خط لوله و اتصالات، بهترین عملکرد در زمینه انجام انشعاب گرم هات تپ را داشته باشد.

از این‌رو شناسایی معیارهای انتخاب و تجهیز دستگاه هات‌تپ برای انجام عملیات ضروری بنظر می‌رسد. در ادامه به برخی از اصلی‌ترین شاخص‌ها در این زمینه اشاره شده است، البته طبعاً بر حسب شرایط کار، تتعداد معیارها و شاخصه‌های هر یک گسترده‌تر خوناهند شد:

-         سایز انشعاب و سایز کاتر مورد استفاده: سایز انشعاب از خط لوله اصلی اولین معیار در انتخاب دستگاه هات تپ می‌باشد. دستگاه‌های هات تپ به گونه‌ای طراحی و ساخته شده‌اند که توان انشعاب‌گیری برای سایزها در امنه‌ی مشخصی را دارند و در این مورد انتخاب باید صحیح باشد. برای مثال انتخاب هات تپ سایزهای 2-12 اینچ برای انشعاب‌گیری 24 اینچی به صلاح نیست. چرا که دستگاه توان تحمل وزن و فشار وارده از طرف کاتر و لوله حین عملیات هات تپ را نخواهد داشت.

-         سایز لوله اصلی (تعیین‌گر نوع کاتر): سایز لوله‌ی اصلی از حیث نسبت میان آن و سایز انشعاب حائز اهمیت است. بدون شک انتخاب و تجهیز دستگاه هات تپ برای عملیات‌های هات تپ سیاز به سایز تفاوت‌هایی ولو جزئی با تجهیز دستگاه جهت عملیات‌های غیر هم‌سایز دارد. چه‌بسا برای عملیات غیر هم‌سایز از کاتری استفاده شود که طول آن مناسب یک عملیات هم‌سایز نیست. از همین جهت تعیین سایز لوله اصلی برای تجهیز دستگاه هات تپ حائز اهمیت است.

-         ضخامت دیواره‌ی لوله اصلی: ضخامت لوله‌ی اصلی در تجهیز و تقویت دستگاه هات تپ نقش اساسی دارد. دستگاه باید فرایند برش گرم را به صورت پیوسته و بدون وقفه تا انتهای عملیات برش گرم عمل کند و بروز خرابی حین عملیات آسیب رسان خواهد بود. بنابراین دستگاه باید متناسب با ضخامت لوله و به صورت مناسب تجهیز شود. این مرود نیز خصوصاً در انتخاب نوع کاتر و نیز تعیین میزان نیرویی که دستگاه می‌بایست حین عملیات انشعاب گرم تحمل کند مهم است.

-         جنس و نوع متریال لوله اصلی: جنس متریال لوله، سختی آن و فشاری که بر کاتر دستگاه هات تپ وارد می‌کند در تجهیز دستگاه هات تپ مهم است. دستگاه باید به‌گونه‌ای آماده شود که حین باردهی و پیش‌روی در اثر فشار و سختی متریال لوله از حرکت بازنیستد. دندانه‌های برش دستگاه هات  تپ نیز باید مقاومت لازم در مقابل لوله را داشته باشند. همچنین بالعکس، اگر لوله از جنس نرم و واکنش‌پذیر در مقابل فشار باشد باید دقت داشت که کاتر و دندانه‌ها برش را به نحوی انجام دهند که باعث دفرمه‌ شدن لوله نشود. باردهی و پیشروی نیز باید مکانیسم خاص خود را با توجه به مشخصات فنی لوله داشته باشد.

-         طول نهایی مجموعه‌ی ولو و اتصال اسپلیت تی: برای تعیین میزان پیشروی شفت به درون مجموعه محاسبه طول اسپلیت تی و ولو ضروری است. ممکن است نیاز به طراحی بلند یا کوتاه شفت جهت اطمینان از صحت فرایند برش باشد.

-         نوع سیال،  فشار و دمای آن: سیال خط لوله می‌تواند مایع، بخار یا گاز باشد که هر یک اقتضائات خاص خود را خواهند داشت. بعلاوه، فشار و دمای سیال نیز در انتخاب تجهیزات و تقویت دستگاه مؤثر خواهند بود. برای مثال در صورتی که سیال گاز با فشار 100 بار و دمای 300 درجه سانتیگراد باشد، بدون شک الزامات تجهیز دستگاه با شرایطی که سیال آب با فشار 10 بار و دمای 30 درجه سانتیگراد می‌باشد متفاوت خواهد بود. در این خصوص نیز دریافت دقیق اطلاعات از کارفرما تعیین کننده خواهد بود.  

-         میزان فضای آزاد دستگاه: گاهی اوقات ممکن است کار گرم هات تپ  فضای کاملاً باز انجام شود بطوریکه هیچ محدودیتی برای طول دستگاه، طریقه‌ی قرارگیری آن، حمل و نقل و نصب آن وجود نداشته باشد. اما گاهی اوقات عملیات در مجاورت دیوار، یا در فضای مسقف یا روی لوله‌ای انجام می‌شود که دورادور آن با سایر لوله‌ها و اتصالات محاصره شده است. در این شرایط باید تا جای ممکن از دستگاه‌های کوتاه‌تر استفاده کرد.

عوامل فوق برخی از معیارهای انتخاب نوع دستگاه هات تپ و طریقه‌ی تجهیز آن محسوب می‌شوند. مجری انشعاب گرم هات تپ در فاز امکان سنجی و پیش از آغاز طراحی‌ها باید اطلاعات دقیقی در خصوص معیارخای فوق داشته باشد. در صورتی که هر یک از اطلاعات مذکور به هر دلیلی مبهم بماند ممکن است بدلیل طراحی‌ها و برنامه‌ریزی‌های نادرست، عملیات با مشکلاتی مواجه شود.